Breuk van het scheepsvormig handwortelbeentje

Scaphoid fractuur

In de pols bevinden zich 8 handwortelbeentjes. Het scaphoid, ook wel scheepsvormig handwortelbeentje genoemd, is daar 1 van.

Van alle handwortelbotjes is het scaphoid het meest aangedaan; 14% van de hand/pols breuken betreft een scaphoid fractuur. Bij 75% van alle scaphoid fracturen zit de breuk in het middelste deel van dit botje. Het scaphoid heft een speciale bloedvoorziening welke vanuit distaal komt. Bij bepaalde type breuken kan de botgenezing hierdoor lastig en langdurig zijn.

Het scaphoid speelt een belangrijke rol bij de polsstabilisatie. Bij een breuk in dit botje kan verplaatsing optreden waardoor ook de polsdynamiek kan veranderen en uiteindelijk gewrichtsslijtage (artrose) kan optreden (SNAC wrist). Klachten die kenmerkend zijn voor een scaphoid fractuur zijn een verminderde functie van de pols en pijn aan de duimzijde van de pols.

Een breuk van dit botje kan ontstaan door een val op uitgestrekte hand. Op een röntgenfoto is dit letsel in eerste instantie niet altijd goed te zien. Het kan daarom voorkomen dat pas later ontdekt wordt dat u een breuk hebt (doorgemaakt). Bij een onbehandelde of niet goed behandelde breuk kan uitgebreide slijtage van aangrenzende gewrichten ontstaan.

Het eerste consult

Tijdens het eerste consult bespreekt de plastisch chirurg met u uw klachten. Ook worden eventuele allergieën en uw medicatie gebruik besproken, neemt u dus een actuele medicatielijst mee. De plastisch chirurg zal daarna tijdens het lichamelijk onderzoek uw pols onderzoeken. Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt getest waar de pijn precies gelokaliseerd is. Wanneer de pijn gelokaliseerd zit in het kuiltje bij de duimbasis, ook wel tabatière anatomique of anatomische snuifdoos genaamd, kan dit wijzen op een breuk in het scaphoid. Als er een sterke verdenking op een scaphoid fractuur bestaat en er geen afwijking te zien is op de rontgenfoto, wordt toch een gipsbehandeling gestart. Na ca. 10 dagen wordt dan opnieuw lichamelijk onderzoek verricht en zonodig nog aanvullend beeldvormend onderzoek gedaan.  

Er wordt altijd een röntgenfoto gemaakt en soms wordt nog aanvullend beeldvormend onderzoek verricht. Indien sprake blijkt van een breuk van het scaphoid zijn er, afhankelijk van de locatie en  het type breuk, verschillende behandelingen mogelijk.  

Voor welke behandeling gekozen wordt verschilt per patiënt, u bekijkt samen met uw arts welke optie het best voor u is.

Voorbereiding

Sieraden en ringen van de te opereren arm of hand dient u voor de ingreep zelf te verwijderen. Indien u bloedverdunners gebruikt dient u met de arts te overleggen of u deze mag doorgebruiken. U hoeft voor een injectie niet nuchter te blijven.

Na de operatie krijgt u gips om de pols, hierdoor kunt u niet zelf autorijden of fietsen. Roken kan de wondgenezing negatief beïnvloeden daarom adviseren wij om minstens 6 weken voor de ingreep te stoppen met roken.

De behandeling

Scaphoid fracturen kunnen stabiel of instabiel zijn. Stabiele breuken worden meestal behandeld met gips. Gemiddeld duurt het twaalf weken voordat de breuk genezen is. Als blijkt dat  de breuk na vier maanden niet genezen is, is vaak een operatie nodig. Ook instabiele fracturen en fracturen die niet vastgroeien (pseudoartrose) of verkeerd vastgroeien moeten geopereerd worden. Er wordt dan vaak een schroef door het scaphoid geplaatst die de fractuurdelen bij elkaar trekt. De plaats en grootte van de snede hangt af van het type breuk. De snede wordt aan de handpalmzijde of de rugzijde van de pols gemaakt. Wanneer de breuk al langere tijd bestaat kan het nodig zijn om een bottransplantaat uit uw onderarm of bekken toe te voegen.

De plastisch chirurg bespreekt met u welke techniek voor u het best is.

De operaties kunnen plaatsvinden onder regionale anesthesie (plexus) of algehele anesthesie (narcose). U krijgt voor de operatie nog een aparte afspraak bij de anesthesist om te bespreken welke vorm voor u het best is.

Bij alle operaties vormt de postoperatieve handtherapie een belangrijke component en dit is medebepalend voor het succes van de operatie.

Na de behandeling

Wanneer  u een operatie ondergaat gebeurt dit vaak in dagopname en mag u dezelfde dag nog naar huis. U gaat na de operatie eerst nog even naar de ‘uitslaapkamer’ en de afdeling. Hier wordt een aantal controles gedaan en als alles goed gaat mag u daarna ook naar huis. Zelf autorijden of fietsen is niet mogelijk, omdat u hand verbonden is. U dient de hand goed hoog te houden. Bij plexus anesthesie kan de verdoving kan nog enkele uren nawerken. Na de operatie wordt uw pols in het gips gezet. De vingers zitten niet in het gips en wij adviseren om de vingers regelmatig te oefenen om stijfheid te bewegen bijv. 5x per dag 10 maal de vingers recht te maken en 10 maal de vingers ontspannen te buigen. Dit herhaalt u waarbij u de andere hand gebruikt om de vingers te helpen met bewegen. Daarnaast kunt u 5x per dag 10 maal de vingers spreiden en sluiten om het vocht uit de hand weg te pompen. Vermijd met kracht een vuist te maken.  

Tijdens het douchen kunt u een plastic zak om de hand doen.

U krijgt ongeveer 1-2 weken na de operatie een afspraak op de polikliniek..  De arts controleert dan de wond en het gips wordt gewisseld. Hoe lang u in totaal gips nodig heeft en wanneer u weer mag belasten hangt af van de behandeling. Uw arts zal dit met u bespreken. Na de operatie wordt u ook doorverwezen naar de handtherapeut. Ultraviolette stralen zijn niet goed voor de littekens, ze kunnen daardoor onnodig lang rood blijven. Het beste kunt u de eerste maanden na de behandeling de littekens bedekt houden of insmeren met een sunblock. Autorijden met een spalk wordt niet verzekerd (uw verzekering kan u hierover meer vertellen).

Het resultaat

De duur van de herstelfase na operatie aan een scaphoïdfractuur is variabel en afhankelijk van het type breuk, de behandeling en de botgenezing. Na de operatie is de pols vaak gezwollen en dik en de beweeglijkheid is stijver. Handtherapie is belangrijk om de pols weer zo goed mogelijk te laten functioneren na de operatie. Het revalidatie traject is lang. Met oefentherapie wordt deze stijfheid tot een minimum beperkt.

De schroef hoeft in principe niet verwijderd te worden. 

Complicaties

Bij elke handoperatie kunnen complicaties voorkomen zoals bloeduitstortingen, vertraagde wondgenezing, infectie, opengaan wond, zenuwschade en weefselversterf. Een zeer zeldzame complicatie in de handchirurgie is posttraumatische reflexdystrofie. De symptomen bestaan uit een combinatie van pijn, zwelling, verkleuring en stijfheid van de vingers die optreedt na de operatieve behandeling. De afwijking dient vroegtijdig behandeld te worden om functiestoornissen te voorkomen. Het kan zijn dat de botdelen van het scaphoid niet goed vastgroeien. Dan kan het nodig zijn om een 2e operatie te verrichten.

De operatie aan een scaphoïdfractuur heeft tevens als zeldzame complicatie het afsterven van een deel van het bot of een slechte breukgenezing. Het scheepsvormig bot wordt door twee kleine bloedvaten van bloed voorzien. Bij bepaalde type breuken kan er een doorbloedingprobleem ontstaan.

Soms moet dan ook een bottransplantaat worden toegevoegd. Bij bepaalde type breuken kan de doorbloeding van het scaphoid verstoord worden waardoor een deel van het bot afsterft of niet goed wil genezen.  Een niet (goed) genezen scaphoidfractuur kan in zeldzame gevallen leiden tot onherstelbare slijtage van de pols (SNAC).

Bij iedere operatie is er een kans op infectie. Neem contact op indien de vinger/hand na de operatie dik en rood wordt en/of er pus uit de wond komt of u koorts krijgt.

Vergoeding

De medische behandeling een scaphoid fractuur wordt vergoed door uw ziektekostenverzekeraar. Niet alle pijnstilling en verbandmaterialen vallen onder vergoeding door uw verzekering. Informatie over de vergoeding van aanvullende handtherapie kan uw handtherapeut u geven.

Contactinformatie

Heeft u vragen, belt u dan op maandag tot en met vrijdag van 08:00 tot 16:30 uur met de poli plastische chirurgie telefoonnummer 020 510 8670. Bent u bij ons onder behandeling en is er sprake van spoed of maakt u zich zorgen, wij zijn dag en nacht 365 dagen per jaar bereikbaar. Neemt u dan contact op met de Spoed Eisende Hulp (SEH) van locatie OLVG Oost en vermeldt duidelijk dat u onder behandeling bent bij de plastisch chirurg.

Kijkt u ook eens verder op onze website. Ons team stelt zich graag aan u voor. Ook kunt u informatie vinden over de andere ingrepen die wij verrichten.

Onze plastisch chirurgen zijn ook actief op Instagram. U vindt ons gezamenlijk account onder plastisch.chirurgen.amsterdam (https://instagram.com/plastisch.chirurgen.amsterdam?igshid=1f06v737hwogj). Daar posten wij ook regelmatig voor- en na foto’s.

Benieuwd naar wat wij voor u kunnen betekenen?

Ons team staat voor u klaar! Neem gerust contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.

Contact opnemen